İlgili Makaleler
Özellikle hamilelerde ve iç organ problemleri olduğu düşünülen hastalarda uygulanan bir yöntem olan ultrason nedir, nasıl çalışır, ultrason türleri nelerdir gibi konu ile ilgili birçok merak edilen soru bulunmaktadır. Ultrason işlemi sırasında, öncesinde ve sonrasında neler olduğunu detaylı olarak anlattık.
Doktorlar yıllardır ultrason, MR ve tomografi gibi farklı cihazlar yardımıyla hastalarını muayene ediyor ve teşhis ediyor. Bu teknolojiler arasında farklı bir yere sahip olan ultrason, hamilelik gibi hassas durumlarda bile kullanılan bir teknolojidir. İnsan gözüyle görülemeyen ve tespit edilemeyen durum ve sorunları mümkün kılan ultrason, sağlıkla ilgili birçok farklı şüpheyi ortadan kaldırmak için de kullanılabilir. Gebelik dışında farklı iç organ problemleri olduğundan şüphelenilen hastaları kontrol etmek için de kullanılan ultrason nedir, nasıl çalışır, ultrason türleri nelerdir gibi soruları cevapladık.
Ultrason nedir?
1942 yılında Avusturya'da geliştirilen tam adı "ultrasonografi" olan ultrason teknolojisi, dalgaları ve yankıları ile görselleştirme demektir. İnsan kulağının duyamayacağı 2 – 8 Mhz frekansta ses dalgaları göndererek insan vücudundaki durumu yankılarla görselliğe dönüştürür. Ultrason cihazı ise bu ses dalgalarını gönderen ve alan bir prob ile toplanan tüm verileri işleyen merkezi bir parçadan oluşur. Ultrason cihazı ile vücuda iletilen ses dalgaları radyasyon içermediğinden herhangi bir tehlike oluşturmaz. Gönderdiği ses dalgalarının frekansı ve ultrason işlemi doktorların amaçladığı ölçüme göre değişmekte ve uygulama sonografi uzmanları tarafından yapılmaktadır.
Ultrason nasıl çalışır, süreç nasıl işler?
Hastalar aç, tok, çok fazla su içiyor veya doktorunuzun tespit etmek istediği duruma bağlı olarak. Susamış bir şekilde ultrasonlarından geçerler. Sonografi uzmanı, probun serbestçe hareket etmesi için incelenecek alanın üzerine özel bir jel uygular. Bu jel su bazlıdır, kolay temizlenir ve herhangi bir zarar vermez. Prob, jelin uygulandığı alan üzerinde hareket ettirilir ve ses dalgaları yayılır ve tüm alana yankılanır. Bazı durumlarda, prob incelenmekte olan alana bastırılır. Herhangi bir zarar vermeyen bu hareketin sebebi, şüpheli noktaya tam olarak vuran ses dalgalarının ve geri tepmesi ile doğru bir görüntü elde etme çabasıdır.
İnceleme sonucunda cihazın merkezi işlem ünitesinden siyah beyaz, renkli veya hareketli bir görüntü alınır. Elde edilen görüntünün raporu uzman tarafından yazılır ve incelemek isteyen doktora gösterilir. Rapor doktor tarafından incelenir ve herhangi bir sorun varsa tedavi uygulanır.
Ultrason türleri:
2 boyutlu ultrason Ayrıntılı ultrason 3 veya 4 boyutlu ultrason Renkli ultrason Dahili ultrason
2 boyutlu ultrason:
2 boyutlu veya obsetrik ultrason olarak da bilinen, hamile kadınlarda standart muayeneler sırasında kullanılan bir ultrason türüdür. Gebeliğin herhangi bir döneminde yapılabilen 2 boyutlu bir görüntü sağlayan bu yöntem genellikle 16. haftadan sonra başlatılır. 2 boyutlu ultrason ile genel durumu kontrol edilir, bebeğin kalbi dinlenir ve hatta cinsiyet tespiti yapılabilir.
Ayrıntılı ultrason:
Detaylı ve detaylı ultrason, hamile kadınlarda bebeğin vücut ve organ gelişimini takip etmek için sıklıkla kullanılan bir ultrason türüdür. Detaylı bir görüntünün elde edildiği bu süreçte bebeğin beyin, kafatası, omurga, kalp, mide, böbrek, bağırsak ve göğüs organları gibi hayati organlarının gelişimi kontrol edilir. Herhangi bir sorun tespit edilirse şüpheyi ortadan kaldırmak için farklı testler istenebilir.
3 veya 4 boyutlu ultrason:Bebeğin dış yüzeyinde önemli bir sorun tespit edilmeden hamile kadınlara 3 veya 4 boyutlu ultrason uygulanmaz. Ancak doğuma kadar sabırlı olamayan aileler bebeklerinin ellerini, kollarını, ayaklarını, bacaklarını, yüzlerini ve hatta gülümsemelerini görmek için bu tür ultrason talep edebilirler. Bu tip ultrason ile bebeğin cinsiyeti rahatlıkla belirlenebilir. Ancak zorunlu bir işlem olmadığı için diğer ultrason türlerine göre daha pahalı bir uygulama türüdür. Renkli ultrason:
Renkli veya aynı zamanda doppler ultrason olarak da bilinen, genellikle riskli bir gebeliği olan anne adaylarına veya kan dolaşımından şüphe duyan hastalara uygulanır. Renkli ultrason, kan akışını ve plasentayı kontrol eder. Görüntüdeki renkler gerçeği yansıtmamaktadır. Görünen renkler, kan akışı proba yaklaşıp uzaklaştıkça değişir. Zorunlu bir işlem değildir, riskli bir durumdan şüphelenildiğinde doktorlar tarafından özel olarak istenir.
Dahili ultrason:
İç ultrason, dışarıdan görülemeyen durumları bir prob ile tespit etmek için hastanın iç bölgesine bir aparat yerleştirilerek yapılan ultrason yöntemidir. Ses dalgaları vajinaya, rektuma veya yemek borusuna gönderilen bir dönüştürücü ile bu bölgeye gönderilir ve geri tepme de merkezi işlem ünitesinde bir görüntüye dönüştürülür. Gebe kadınlarda gebeliğin ilk aylarında uygulanabilir ancak zorunlu bir işlem değildir.
Ultrason hangi durumlarda kullanılır?
Hamilelerde bebeğin sağlık durumunu öğrenmek ve gelişimini takip etmek için kullanılır. Safra kesesindeki taşların ve buna bağlı hastalıkların tespitinde kullanılır. Herhangi bir şüpheli kalp fonksiyon bozukluğunu tespit etmek için kullanılır. Prostat ve genital bölgede oluşabilecek hastalıkların tespiti ve muayenesi için kullanılır. Memenin ve vücudun farklı yumuşak noktalarındaki olası tümörleri araştırmak için kullanılır. Vücudun farklı bölgelerinde meydana gelen enfeksiyonları araştırmak için kullanılır. Tiroid bezinden kaynaklanan hastalıkların incelenmesi ve araştırılması için kullanılır. Kas hastalıkları ile ilgili incelemelerde kullanılır. İğne operasyonlarının görselleştirilmesini sağlamak için kist ve biyopsi tedavilerinde kullanılır.
Yukarıdaki durumlar genellikle farklı ultrason türlerinin kullanıldığı durumlardır. Elbette, ultrasonun farklı problemleri ve bozuklukları tespit etmek için kullanıldığı veya yukarıdaki koşullar için ultrason kullanılmadığı zamanlar vardır. Doktorunuzun yönlendirmesi ile bu işlemin gerekli olup olmadığı ortaya çıkacaktır.
Gebe kadınlarda ve iç organ problemi şüphesi olan hastalarda ultrason ne kullanılır, nasıl çalışır, çeşitleri nelerdir gibi merak edilen soruları sizler için cevapladık. Doktorunuzun yönlendirmesi ile ultrason gibi cihazları kullanmakta rahat olacaksınız, doktorunuza güvenmeniz yeterli olacaktır.
