Avrupa Birliği (AB) ile dört Türk devleti arasında imzalanan son anlaşma, dış politika gündemine bomba gibi düştü. Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Kırgızistan, AB ile yapılan 12 milyar euroluk yatırım anlaşması karşılığında, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ni (KKTC) "işgalci güç" olarak tanımlayan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararlarını kabul etti. Bu beklenmedik gelişme, Ankara'da büyük yankı uyandırdı.
Zirvenin Perde Arkası
Özbekistan'ın Semerkant kentinde gerçekleşen ilk AB-Orta Asya liderler zirvesi, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev'in ev sahipliğinde yapıldı. AB adına zirveye Konsey Başkanı Antonio Costa ve Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen katıldı. Zirvede ayrıca Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadık Caparov, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman ve Türkmenistan Cumhurbaşkanı Serdar Berdimuhammedov da yer aldı.
Zirvenin ardından AB Konseyi, Birinci AB-Orta Asya Zirvesi'nin ortak sonuç bildirisini yayımladı. Bildiride, AB ile Orta Asya arasındaki ilişkilerin stratejik bir ortaklığa yükseltilmesi kararı vurgulanırken, uluslararası hukuka ve tüm devletlerin bağımsızlığına saygı gösterilmesi gerektiği belirtildi. En dikkat çekici nokta ise, bildiride BMGK'nin ilgili 541 (1983) ve 550 (1984) sayılı kararlarına olan bağlılığın teyit edilmesi oldu.
BMGK Kararlarının Anlamı Ne?
BMGK'nin 541 sayılı kararı, KKTC'nin ilanını hukuken geçersiz sayıyor. Bu kararda, KKTC'nin ilanının Kıbrıs Cumhuriyeti'nin bağımsızlığına ve toprak bütünlüğüne aykırı olduğu belirtiliyor ve üye devletlere KKTC'yi tanımamaları çağrısında bulunuluyor. 550 sayılı kararda ise KKTC, adanın Türkiye tarafından işgal altında kalan kısmı olarak nitelendiriliyor ve karşılıklı büyükelçi atamaları ile anayasal referandum yapılması, Kıbrıs'ın bölünmesi için yapılan ayrılıkçı hareketler olarak değerlendiriliyor.
Bu kararlar, Türkiye ve KKTC tarafından kabul görmemekle birlikte, uluslararası arenada KKTC'nin tanınması önünde ciddi bir engel teşkil ediyor.
- KKTC'nin hukuki statüsü tartışmalı
- Uluslararası tanınma sorunu devam ediyor
- Türkiye'nin desteği kritik önem taşıyor
Ankara'dan Sert Tepki Bekleniyor
Dört Türk devletinin AB ile yaptığı bu anlaşma ve BMGK kararlarına verdikleri destek, Ankara'da büyük bir hayal kırıklığı yarattı. Bu durum, Türkiye'nin dış politika stratejilerini yeniden gözden geçirmesine neden olabilir. Özellikle, Orta Asya Türk Cumhuriyetleri ile ilişkilerin geleceği ve AB ile olan müzakerelerin seyri merak konusu.
Türkiye'nin bu gelişmelere nasıl bir yanıt vereceği ve KKTC'nin uluslararası arenadaki yalnızlığını gidermek için hangi adımları atacağı önümüzdeki günlerde netlik kazanacak. Bu anlaşma, sadece Türkiye-AB ilişkilerini değil, aynı zamanda Türk dünyası arasındaki dayanışmayı da derinden etkileyebilir.
