Ege'nin incisi İzmir, sadece doğal güzellikleri ve tarihi dokusuyla değil, aynı zamanda kendine özgü mutfak kültürüyle de dikkat çekiyor. Özellikle kış aylarının vazgeçilmezi olan ev yapımı salça konusunda, İzmirlilerin nesilden nesile aktardığı ve adeta sır gibi sakladığı lezzetler bulunuyor. Peki, bu lezzetin sırrı ne? İşte, o nefis İzmir salçasının tarifi ve püf noktaları!

İzmir Salçasının Farkı Ne?

İzmir salçasını diğerlerinden ayıran en önemli özellik, kullanılan domateslerin kalitesi ve güneşin cömert kullanımı. Ege'nin verimli topraklarında yetişen, güneşte olgunlaşmış, etli ve sulu domatesler, salçanın lezzetinin temelini oluşturuyor. Ayrıca, endüstriyel yöntemlerin aksine, uzun süreli ve doğal güneş kurutma yöntemi, salçaya eşsiz bir tat ve kıvam kazandırıyor. Bu yöntem, salçanın besin değerlerini korurken, aynı zamanda yoğun bir aroma ve lezzet sunuyor.

Ev Yapımı İzmir Salçası Tarifi

İşte, o meşhur İzmir salçasını evinizde yapabilmeniz için gerekli malzemeler ve adım adım tarif:

Malzemeler:

• 10 kg olgun ve etli domates (Çanakkale domatesi, sırık domates veya köy domatesi tercih edilebilir)
• 200 gr kaya tuzu (iyotlu tuz yerine kaya tuzu kullanmak, salçanın daha uzun dayanmasını sağlar)
• İsteğe bağlı: 2-3 adet kapya biber (salçaya renk ve hafif tatlılık katmak için)
• Temiz bezler veya tüller (salçayı güneşte kuruturken üzerini örtmek için)
• Geniş, yayvan tepsiler

Hazırlanışı:

1. Domatesleri Hazırlama: Domatesleri bol suyla iyice yıkayın. Sap kısımlarını ve varsa çürük yerlerini temizleyin. İsteğe bağlı olarak kapya biberleri de yıkayıp çekirdeklerini çıkarın.
2. Haşlama ve Süzme: Domatesleri (ve biberleri) iri parçalar halinde doğrayıp büyük bir tencereye alın. Üzerine çok az su ekleyip kapağını kapatın ve orta ateşte yumuşayana kadar haşlayın. Haşlanan domatesleri ocaktan alıp biraz ılımasını bekleyin.
3. Püre Haline Getirme: Yumuşayan domatesleri elinizle veya bir ezici yardımıyla iyice ezin. Ardından, bir kevgirden veya salça makinesinden geçirerek çekirdek ve kabuklarından ayırın. Bu işlem, salçanın pürüzsüz olmasını sağlar.
4. Tuzlama ve Güneşte Kurutma: Elde ettiğiniz domates püresini yayvan ve temiz tepsilere yaklaşık 2-3 cm kalınlığında yayın. Üzerine kaya tuzunu serpin. Tepsinin üzerine, sinek ve tozdan korumak için temiz bir tülbent veya ince bir bez örtün.
5. Güneşleme Süreci: Tepsileri güneş gören, havadar bir yere yerleştirin. Salçayı her gün, sabah ve akşam olmak üzere temiz bir tahta kaşıkla karıştırın. Bu, salçanın her yerinin eşit kurumasına ve küflenmemesine yardımcı olur. Bu işlem, domatesin suyunun tamamen uçup salçanın koyu kıvam alana kadar devam eder. (Genellikle 5-10 gün sürebilir, hava durumuna bağlı olarak değişir.)
6. Kıvam Alma ve Saklama: Salça, kıvamını bulduğunda (kaşıktan zor akacak kadar koyulaştığında),temiz kavanozlara doldurun. Kavanozların ağzını sıkıca kapatmadan önce, üzerine bir miktar zeytinyağı gezdirmek, salçanın hava ile temasını keserek küflenmesini engeller ve daha uzun süre dayanmasını sağlar.

Püf Noktaları

İzmir salçasının lezzetini artırmak ve daha uzun süre dayanmasını sağlamak için dikkat etmeniz gereken bazı püf noktaları:

• Domates Seçimi: Salçanın lezzeti için en önemli adım, doğru domatesi seçmektir. Bol etli, az çekirdekli ve güneşte iyice olgunlaşmış domatesler tercih edin.
• Kaya Tuzu Kullanımı: Kaya tuzu, salçanın dayanıklılığını artıran doğal bir koruyucudur. İyotlu tuz kullanmaktan kaçının.
• Sabır ve Karıştırma: Güneşte kurutma süreci sabır gerektirir. Her gün düzenli olarak karıştırmak, salçanın homojen kurumasını ve küf oluşumunu engeller.
• Hijyen: Tüm süreç boyunca hijyene dikkat etmek, salçanın bozulmaması için hayati önem taşır.

İzmir'in bu lezzet sırrını keşfederek, kış aylarında sofralarınızı şenlendirecek, doğal ve sağlıklı bir salça elde edebilirsiniz. Unutmayın, doğal ve ev yapımı her zaman en iyisidir!