Küresel askeri harcamalar, jeopolitik gerilimlerin tırmanmasıyla birlikte 2024 yılında görülmemiş bir rekora imza attı. Bir önceki yıla kıyasla reel olarak %9,4'lük bir artış gösteren harcamalar, toplamda 2 trilyon 718 milyar dolara ulaştı. Bu durum, dünya genelinde artan güvensizlik ortamının ve ülkelerin savunma bütçelerine daha fazla kaynak ayırma eğiliminin bir yansıması olarak değerlendiriliyor.

Askeri Harcamalardaki Artışın Nedenleri

Askeri harcamalardaki bu dikkat çekici yükselişin arkasında yatan çeşitli faktörler bulunuyor. Bunların başında, bölgesel çatışmaların ve gerilimlerin artması geliyor. Özellikle Orta Doğu, Doğu Avrupa ve Asya-Pasifik bölgelerindeki istikrarsızlık, ülkeleri savunma kapasitelerini güçlendirmeye yöneltiyor. Ayrıca, terörizmle mücadele, siber güvenlik tehditleri ve denizlerdeki rekabet de askeri harcamaların artmasında etkili olan diğer önemli unsurlar arasında yer alıyor.

Bu artışta etkili olan diğer faktörler ise şunlardır:

• Jeopolitik belirsizlikler: Uluslararası ilişkilerdeki karmaşıklık ve öngörülemezlik, ülkeleri askeri hazırlıklarını artırmaya teşvik ediyor.
• Teknolojik gelişmeler: Yeni nesil silah sistemleri ve askeri teknolojilere yapılan yatırımlar, savunma bütçelerini önemli ölçüde artırıyor.
• Ekonomik büyüme: Bazı ülkelerde yaşanan ekonomik büyüme, savunma harcamalarına daha fazla kaynak ayırma imkanı sağlıyor.

Artışın Bölgesel Dağılımı

Askeri harcamalardaki artış, coğrafi olarak da farklılıklar gösteriyor. En büyük artışlar, genellikle çatışma bölgelerine yakın olan veya bölgesel güç olma hedefi taşıyan ülkelerde gözlemleniyor. Örneğin, Doğu Avrupa'da Rusya ve Ukrayna arasındaki gerilim, bu ülkelerin savunma bütçelerini önemli ölçüde artırmasına neden oldu. Benzer şekilde, Orta Doğu'da Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve İsrail gibi ülkeler de askeri harcamalarda önemli artışlar kaydetti.

Bu Artışın Sonuçları Neler Olacak?

Küresel askeri harcamalardaki bu rekor artışın, dünya genelinde çeşitli sonuçları olacağı öngörülüyor. Öncelikle, silahlanma yarışının hızlanması ve bölgesel istikrarsızlıkların daha da derinleşmesi riski artıyor. Ayrıca, savunma harcamalarına ayrılan kaynakların artması, eğitim, sağlık ve sosyal hizmetler gibi diğer önemli alanlara ayrılan kaynakların azalmasına neden olabilir. Bu durum, uzun vadede ekonomik ve sosyal kalkınmayı olumsuz etkileyebilir.

Sonuç olarak, küresel askeri harcamalardaki bu rekor artış, uluslararası toplum için ciddi bir uyarı niteliği taşıyor. Ülkelerin, diyalog ve diplomasi yoluyla sorunları çözmeye odaklanması, silahlanma yarışından kaçınması ve kaynakları daha sürdürülebilir ve kapsayıcı bir şekilde kullanması gerekiyor. Aksi takdirde, dünya daha güvensiz ve istikrarsız bir geleceğe doğru sürüklenebilir.