Dünya genelinde askeri harcamalar, son yıllarda görülmemiş bir artış göstererek 2024'te 2.7 trilyon dolara ulaştı. Bu durum, 1988'den bu yana kaydedilen en yüksek seviye olarak dikkat çekiyor. Peki, bu artışın sebepleri neler ve Türkiye bu tablonun neresinde yer alıyor? İşte askeri harcamalardaki bu şok edici artışın detayları ve olası sonuçları.

Askeri Harcamalarda Rekor Artışın Nedenleri

Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) raporuna göre, küresel askeri harcamalardaki bu yükselişin temelinde birçok faktör yatıyor. Bunlardan en önemlileri şunlar:

• Bölgesel Çatışmalar: Özellikle Ukrayna-Rusya savaşı ve İsrail-Filistin çatışması gibi bölgesel gerilimler, ülkelerin savunma bütçelerini önemli ölçüde artırmasına neden oldu.
• Artan Tehdit Algısı: Birçok ülke, küresel güvenlik ortamının kötüleştiği ve potansiyel tehditlerin arttığı düşüncesiyle askeri harcamalarını yükseltiyor.
• NATO Ülkelerinin Endişeleri: Avrupa'daki NATO üyeleri, Rusya'nın saldırgan tutumu ve ABD'nin olası geri çekilmesi endişesiyle savunma harcamalarını artırma yoluna gidiyor.

Bu faktörlerin bir araya gelmesiyle, dünya genelinde askeri harcamalarda benzeri görülmemiş bir artış yaşanıyor. Özellikle bazı ülkeler, bu artışta başı çekiyor.

Askeri Harcamalarda Öne Çıkan Ülkeler

2024 yılında askeri harcamalarda en dikkat çekici artışları yapan ülkeler şunlar:

• ABD: Yaklaşık 1 trilyon dolarlık harcamayla dünyanın en büyük askeri gücü olmaya devam ediyor. ABD bütçesindeki en büyük kalemler arasında F-35 savaş uçakları, yeni gemiler ve nükleer cephaneliğin modernizasyonu yer alıyor.
• Çin: 314 milyar dolarlık harcamayla ABD'yi takip ediyor ve nükleer cephaneliğini hızla genişletiyor.
• İsrail: Gazze'ye yönelik operasyonların etkisiyle askeri harcamalarını yüzde 65 oranında artırdı.
• Rusya: Ukrayna'daki savaş nedeniyle askeri harcamalarında en az yüzde 38'lik bir artış yaşadı.
• Almanya: Savunma bütçesini yüzde 28 artırarak dikkat çekiyor.

Bu ülkelerin yanı sıra, Romanya, Hollanda, İsveç, Çekya, Polonya, Danimarka, Norveç ve Finlandiya gibi NATO üyeleri de askeri harcamalarını önemli ölçüde artırdı.

Türkiye'nin Askeri Harcamaları ve Bölgesel Etkileri

Türkiye, 2024 yılında askeri harcamalarını yüzde 12 oranında artırarak dikkat çeken ülkeler arasında yer aldı. Bu artış, Türkiye'nin bölgesel güvenlik kaygıları, terörle mücadele ve savunma sanayii yatırımlarıyla ilişkili. Türkiye'nin askeri harcamalarındaki bu artış, bölgedeki güç dengelerini etkileyebilir ve diğer ülkeleri de benzer adımlar atmaya teşvik edebilir.

Sonuç

Dünya genelindeki askeri harcamalardaki bu rekor artış, küresel güvenlik ortamının ne kadar gergin olduğunu gösteriyor. Bölgesel çatışmalar, artan tehdit algısı ve ülkeler arasındaki güvensizlik, savunma bütçelerinin yükselmesine neden oluyor. Türkiye'nin de bu trende dahil olması, bölgesel dinamiklerin karmaşıklığını ve güvenlik kaygılarının önemini vurguluyor. Umarız bu artış, daha fazla çatışmaya değil, barışçıl çözümlere ve diplomasiye zemin hazırlar.