Netanyahu'nun Macaristan ziyareti, uluslararası arenada büyük yankı uyandırdı. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) Gazze'ye yönelik saldırılar nedeniyle hakkında tutuklama kararı verdiği İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun 3 Nisan Perşembe günü Macaristan'a yapacağı ziyaret, "Netanyahu ülkeye girerse tutuklayın" çağrılarına neden oldu. Macaristan Başbakanı Viktor Orban'ın UCM kararına uymayacaklarına dair açıklamaları ise gerilimi daha da artırdı.
## Macaristan'a Tutuklama Çağrıları Yükseliyor
UCM'nin kurucu üyelerinden olan Macaristan, hakkında tutuklama kararı bulunan kişileri yakalayıp adalete teslim etme yükümlülüğüne sahip. Bu durum, Netanyahu'nun ziyareti öncesinde çeşitli kurumlar tarafından yapılan tutuklama çağrılarını beraberinde getirdi. İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) de bu çağrılardan birini yaparak, Macaristan'ın Netanyahu'nun ülkeye girişini engellemesi veya ülkeye girerse tutuklaması gerektiğini belirtti. HRW açıklamasında, "UCM üyesi olan Macaristan'ın topraklarına giren şüphelilerin tutuklanması ve teslim edilmesinde işbirliği yapmakla yükümlü" olduğuna dikkat çekti.
* UCM'nin tutuklama emirleri taraf ülkeler için bağlayıcıdır.
* Macaristan, UCM'nin kurucu üyelerinden biridir.
* HRW, Macaristan'a tutuklama çağrısında bulundu.
## Orban'dan Tartışmalı Açıklama
Macaristan Başbakanı Viktor Orban'ın Kasım 2024'te yaptığı açıklama, konuyu daha da karmaşık hale getirdi. Orban, Netanyahu'yu davet edeceğini ve "eğer gelirse emrin Macaristan'da hiçbir etkisi olmayacağını garanti edeceğini" söylemişti. Bu açıklama, Macaristan'ın UCM kararlarını uygulamama niyetinde olduğunu gösteriyor. Orban ve Netanyahu'nun yerel saatle 10.00'da yapacakları basın toplantısı öncesinde bir görüşme gerçekleştirmesi bekleniyor. Bu görüşmede, tutuklama emri konusunun gündeme gelip gelmeyeceği merak konusu.
## UCM Kararları Ne Anlama Geliyor?
UCM'nin 21 Kasım 2024'te açıkladığı kararla, "Gazze'de işlenen savaş suçları ve insanlığa karşı suçlardan ötürü" İsrail Başbakanı Netanyahu ile eski Savunma Bakanı Gallant hakkında tutuklama emri çıkarıldı. UCM'nin çıkardığı tutuklama emirlerinin uygulanması, mahkemenin kurucu anlaşması olan Roma Statüsü'nün 86. ve 87. maddeleri gereğince taraf ülkelerin yükümlülüğünde bulunuyor. Statünün 89. maddesi uyarınca Netanyahu ve Gallant'ın, UCM'ye taraf herhangi bir ülkeye seyahati durumunda, o ülkenin yetkili makamlarının kendilerini tutuklayıp Lahey'deki mahkemeye teslim etmesi gerekiyor. Bu durum, Netanyahu ve Gallant'ın Avrupa Birliği'ne üye ülkeler de dahil olmak üzere birçok ülkeye seyahat etmekten kaçınmak zorunda kalabileceği anlamına geliyor.
Netanyahu'nun Macaristan ziyareti, UCM'nin yetki alanının ve uluslararası hukukun uygulanabilirliğinin sorgulandığı bir döneme denk geliyor. Macaristan'ın tutumu, diğer UCM üyesi ülkeler için de bir emsal teşkil edebilir. Bu ziyaretin sonuçları, uluslararası ilişkiler ve adalet mekanizmalarının geleceği açısından önemli bir dönüm noktası olabilir.
