AKP Uşak Milletvekili İsmail Güneş'in döviz alımına yönelik yaptığı çağrı, siyaset ve ekonomi dünyasında geniş yankı uyandırdı. Güneş, vatandaşların döviz alımının yasaklanmasını ve dövizin sadece ihracat ve ithalat yapan şirketlere tahsis edilmesini önerdi. Bu öneri, akıllara geçmişte uygulanan döviz kısıtlamalarını getirirken, serbest piyasa ekonomisi ilkeleriyle ne kadar bağdaştığı tartışmalarını da beraberinde getirdi.

Döviz Alımına Kısıtlama Önerisi Ne Anlama Geliyor?

İsmail Güneş'in önerisi, aslında Türkiye'de döviz piyasasına müdahale anlamına geliyor. Eğer bu öneri hayata geçirilirse, vatandaşlar döviz bürolarından veya bankalardan döviz alamayacaklar. Bu durum, özellikle döviz birikimi yapmak isteyen veya yurt dışı seyahatleri için dövize ihtiyaç duyan vatandaşları olumsuz etkileyebilir. Öte yandan, önerinin savunucuları, bu sayede döviz talebinin azalacağını ve Türk Lirası'nın değer kazanacağını iddia ediyorlar.

Peki, bu tür bir uygulama geçmişte Türkiye'de denendi mi? Evet, denendi. Sekizinci Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın başbakanlığı döneminde döviz alım satımına getirilen kısıtlamalar kaldırılmıştı. Bu karar, Türkiye'nin serbest piyasa ekonomisine geçişinde önemli bir adım olarak kabul edilmişti. Ancak, AKP'li vekilin önerisi, bu kazanımların tersine çevrilmesi anlamına gelebilir.

Ekonomistler Ne Diyor?

Döviz alımına kısıtlama getirilmesi önerisi, ekonomistler arasında da farklı görüşlere neden oluyor. Bazı ekonomistler, bu tür bir müdahalenin piyasaları bozacağını ve kayıt dışı işlemleri artıracağını savunuyor. Diğer yandan, bazı ekonomistler ise döviz talebini azaltmak için geçici bir çözüm olabileceğini düşünüyor. Ancak, genel kanı, bu tür bir uygulamanın uzun vadede sürdürülebilir olmadığı yönünde.

• Piyasa Bozulmaları: Döviz alımına getirilen kısıtlamalar, döviz piyasasında karaborsanın oluşmasına neden olabilir.
• Kayıt Dışı İşlemler: Vatandaşlar, döviz ihtiyaçlarını karşılamak için yasal olmayan yollara başvurabilirler.
• Güven Kaybı: Bu tür bir müdahale, yatırımcıların Türkiye ekonomisine olan güvenini zedeler.

Bu Öneri Hayata Geçer mi?

AKP'li vekilin önerisi henüz bir tasarı veya yasa teklifi haline gelmedi. Ancak, iktidar partisinden bir milletvekilinin bu tür bir öneriyi gündeme getirmesi, konunun ciddiyetini artırıyor. Eğer bu öneri hükümet tarafından desteklenirse, yakın zamanda döviz piyasasında önemli değişiklikler yaşanabilir. Bu durum, özellikle döviz borcu olan şirketler ve döviz birikimi yapmak isteyen vatandaşlar için yakından takip edilmesi gereken bir gelişme.

Unutmamak gerekir ki, ekonomi karmaşık bir denklemdir ve her müdahalenin farklı sonuçları olabilir. Döviz alımına kısıtlama getirilmesi önerisi de bu çerçevede değerlendirilmeli ve olası etkileri dikkatlice analiz edilmelidir.